Milli istihbarat teşkilatı tarihi

Türkiyenin istihbarat teşkilatı kendi bilhassa işgal dönemlerinde içine sızan yabancı ajanlarla mücadele içinde geçmiş,sık sık kapanıp yeniden açılmıştır.

Özet geçmişi:

MİT, istihbarat teşkilatı kökenini Cumhuriyet öncesi ve sonrası olarak iki dönemde ele almış.

Buna göre Cumhuriyet öncesi dönem, 17 Kasım 1913 tarihinde Enver Paşa tarafından kurulan TEŞKİLÂT-I MAHSUSA isimli istihbarat örgütünden başlıyor.

30 Ekim 1918 de imzalalanan Mondros mütarekesi sonrasında dağılan bu teşkilat; sonrasında 1918 yılları sonlarına doğru KARAKOL CEMİYETİ adında yeni bir istihbarat teşkilatı kurulmuştur.

Bu örgüt ise 16 Mart 1920 de İstanbul’un işgaliyle teşkilat mensupları tutuklanarak örgüt kapatılmıştır.

Bundan sonra ZABİTAN,YAVUZ ve Genelkurmay Başkanlığının kurduğu ASKERÎ POLİS TEŞKİLÂTI kurulmuş, bu teşkilatın da 21 Mart 1921 de faaliyetlerine son verilmiş ve bundan sonrada yine Genel Kurmay’ın kurduğu TEDKİK HEYETİ ÂMİRLİKLERİ 1Nisan 1921 ile 22 Haziran 1922 arasında faaliyet göstermiştir.

Bundan sonra Genelkurmay Başkanı Mareşal Fevzi Çakmak’ın kurduğu MÜSELLÂH MÜDÂFAA-İ MİLLİYE ise İstanbulun kurtuluşu sonrası 5 Ekim 1923 kadar faaliyette kalmıştır.

Cumhuriyet dönemi sonrasında 1926 ya kadar ki dönemde kapatılan istihbarak örgütleri yerine istihbarak hizmetleri O rdu Müfettişleri İstihbarat Şubeleri tarafından yürütüldü.

Cumhuriyetin ilk istihbarat örgütü Yine Genelkurmay Başkanı Fevzi Çakmak’ın emriyle 6 Ocak 1926 ve 5 Ocak 1927 arası hazırlık dönemi sonrasında geçen hazırlık dönemi sonrasında 6 Ocak 1927 tarihi MİLLÎ EMNİYET HİZMETİ RİYÂSETİ (MEH/MAH) adlı istihbarat örgütünün resmi kuruluş tarihi olarak kabul edildi.

Bu örgütün başına asker kökenli kuruluş çalışmalarında da yer alan Şükrü Ali Ögel atandı.

MAH 1965 yılına kadar faaliyetlerine devam etti.

22 Temmuz 1965 yılında TBMM tarafından isim değişikliğine gidilerek,teşkilatın ismi bu günkü İsmi olan Milli İstihbarat Teşkilatı (MİT ) adını aldı.

KAYNAK: MİT Tarihçesinden derlenmiştir.